Projekt kuchni to zawsze ogromne wyzwanie. Musi być wypadkową funkcjonalności, estetyki i budżetu, który możemy przeznaczyć na tę inwestycję. Architekt Roland Stańczyk, właściciel RS Studio Projektowe podpowiada, na co zwrócić uwagę, chcąc dobrze zaprojektować wnętrze kuchni.

Istnieje przekonanie, że im większa kuchnia, tym lepsza. Jednak nie zawsze jest to prawdą. Tu wyznacznikiem może okazać się kwestia, ile osób i jak często będzie z niej korzystać. Inaczej podejdziemy do sprawy w przypadku singla lub mieszkających ze sobą dwóch osób, a inaczej, gdy to pomieszczenie dzielić ma wieloosobowa rodzina. W kuchni singla, zwykle mieszczącej się w kawalerce, niezbędnym minimum jest mała płyta indukcyjna, piekarnik, zlew, który na niewielkiej przestrzeni często bywa jednokomorowy oraz blat kuchenny – przydaje się chociaż 80 cm powierzchni roboczej. Często w małym mieszkaniu jest on jednocześnie stołem i miejscem pracy. Gdy kuchnia jest otwarta na pokój, niezbędny jest też cichy okap.

– W małym mieszkaniu trzeba ograniczać wielkość kuchni i ilość wyposażenia, co wiąże się ze stratą funkcjonalności pomieszczenia – zwraca uwagę architekt Roland Stańczyk, właściciel Studia Projektowego RS. – Rezygnacja z czegokolwiek zawsze jest dla nas problemem, a w tym wypadku im więcej udogodnień użytkowych w kuchni, tym jest ona lepsza. Koniecznie trzeba zwrócić uwagę na to, aby sprawny był wyciąg kuchenny. Przy malej kubaturze jest on niezbędny.

Pod względem funkcjonalności, najlepiej sprawdza się kuchnia robiona na zamówienie, według projektu architekta, który maksymalnie wykorzystuje przestrzeń. Dotyczy to zwłaszcza kuchni w kawalerkach i małych mieszkaniach.

– Sprzeczność polega tu jednak na tym, że w większości przypadków małe mieszkania wykańczane są z dużymi ograniczeniami budżetowymi – podkreśla Roland Stańczyk.

Rozwiązania bardziej ustandaryzowane są zdecydowanie tańsze. Jednak czasem nie warto oszczędzać. Poruszanie się po małej przestrzeni szybko ją niszczy – zwróciłbym więc uwagę na trwałość materiałów wykończeniowych.

Dysponując obszerniejszą kuchnią możemy pozwolić sobie też na bogatsze jej wyposażenie oraz bardziej ergonomicznie usytuowanie.

– W dużej kuchni jest więcej możliwości. Piekarnik, mikrofalówkę i ekspres można umieścić w wysokiej zabudowie na wysokości linii oczu – radzi Roland Stańczyk. – Ciekawym rozwiązaniem będzie też lodówka side by side, także w dyskretniejszej wersji do zabudowy i podręczna biblioteczka na książki kucharskie.

Jeśli mamy wystarczająco dużo miejsca, warto zaplanować wyspę lub półwysep.

– Raczej każdy chciałby ją mieć, ale nie zawsze pozwala na to przestrzeń – wyjaśnia architekt. – Tutaj wszystko zależy od dostępnej powierzchni i sposobu powiązania kuchni z jadalnią i salonem. Rozwiązanie to niewątpliwie jest estetyczne i daje duże możliwości projektowe. Wyspa jest przydatna w kuchni – blaty otaczają pracującą osobę, skraca się ciąg technologiczny wyznaczany przez lodówkę, zlewozmywak, miejsce do pracy i piekarnik, dzięki czemu wykonuje się mniej kroków podczas gotowania.

Myśląc o projekcie mieszkania, warto zastanowić się nad kuchnią otwartą na pokój. Rozwiązanie to ma dużo zalet.

– Z kuchni przynosimy posiłki do jadalni lub salonu, a otwarcie jej na te pomieszczenia oznacza skrócenie tej drogi – mówi Roland Stańczyk. – Osoba przygotowująca potrawy ma wtedy też większy kontakt z innymi domownikami. Oddzielona kuchnia sprawdzała się w przeszłości, gdy w domach była służba, której praca, dzięki odseparowaniu tego pomieszczenia, była niewidoczna.

Jednak otwarta kuchnia ma też minusy.

– Podstawowym minusem jest widoczny bałagan związany z przygotowaniem posiłków i sprzątaniem po nich. Innym są rozchodzące się po pomieszczeniach zapachy, z którymi jednak coraz łatwiej można walczyć – zwraca uwagę architekt. – Projektuję najczęściej duże kuchnie. Sam mam dużą rodzinę, która na co dzień je przy stole kuchennym, żeby jak najdłużej spędzać wspólnie czas. Uważam, że bardzo ważne jest pielęgnowanie tradycji wspólnego spożywania posiłków, a to umożliwia otwarta, wspólna przestrzeń.

Dla dużej rodziny potrzebna jest większa kuchnia z wszelkimi możliwymi udogodnieniami. Powinna być odporna na zniszczenia i łatwa w utrzymaniu czystości. Musi być też przystosowana do przechowywania większej ilości zapasów, naczyń, garnków, sztućców itp.

Warto też pomyśleć o spiżarni, ale nie zawsze jest ona niezbędna. Coraz częściej jej rolę pełni duża, pojemna zabudowa kuchenna.

– Najważniejsza jest tu funkcjonalność – podkreśla architekt. – Nie ma sensu „wycinać” przestrzeni na spiżarnię z małej kuchni i trzymać w niej ogromnych zapasów, gdy sklep jest tuż obok. Lepiej powiększyć przestrzeń kuchni i zmieścić w niej dodatkowe szafy z ukrytymi – za dekoracyjnymi frontami – miejscami do przechowywania produktów.

Projekt architektoniczny wymaga zadania sobie wielu pytań i jednoczesnego rozważenia kompletu odpowiedzi. W procesie projektowania trzeba świadomie podejmować kompromisowe decyzje, a w tym pomogą nam architekci z dużym doświadczeniem.

Roland Stańczyk – architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej oraz student The Faculty of Architecture University of Detroit. W latach 1992 -2006 współpracownik Zakładu Projektowania Architektonicznego Wspomaganego Komputerowo na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Od 1994 do 2005 zajmował się scenografią oraz oprawą wizualną programów telewizyjnych w dziale Technik Komputerowych TVP S.A. Od 1999 r. właściciel RS Studio Projektowe (www.rsstudio.pl). Współzałożyciel Stowarzyszenia Architektów Wnętrz RP.

Tworzy m.in. projekty wnętrz rezydencji oraz apartamentów mieszkalnych na terenie Polski, ale także w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.